Θρησκεία και Κοσμικό Κράτος: υπερβαίνει τα θεμιτά όρια το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων;

Το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) διοργάνωσε δημόσια εκδήλωση με θέμα "Θρησκεία και Κοσμικό Κράτος: υπερβαίνει τα θεμιτά όρια το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων;" Η εκδήλωση διοργανώθηκε, την Πέμπτη 3 Μαΐου 2018 και ώρα 17.30 στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης, στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος Grassrootsmobilise, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας.

Τα τελευταία είκοσι χρόνια, το Δικαστήριο του Στρασβούργου έχει εκδώσει μεγάλο αριθμό αποφάσεων σε ιδιαίτερα επίμαχα ζητήματα που αφορούν τη θέση της θρησκείας στο δημόσιο χώρο: την ελευθερία της θρησκευτικής έκφρασης, την ελευθερία του λόγου και τη βλασφημία, την παρέμβαση του κράτους στα εσωτερικά των θρησκευτικών μειονοτήτων, τη διδασκαλία των θρησκευτικών στα σχολεία, την παρουσία θρησκευτικών συμβόλων σε δημόσιους χώρους, καθώς και τη μουσουλμανική μαντίλα και τη Σαρία, μεταξύ άλλων. Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου επιδρούν στο δημόσιο διάλογο και στις αντιπαραθέσεις γύρω από τις σχέσεις της θρησκείας με το κράτος, καθώς και τη θέση των θρησκευτικών μειονοτήτων και του Ισλάμ στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Ταυτόχρονα, ο έλεγχος που το Δικαστήριο ασκεί στα κράτη μέσα από τις αποφάσεις – συχνά καταδικαστικές – που εκδίδει, θίγει κρίσιμα ερωτήματα για τα όρια της δικαστικής παρέμβασης απέναντι στην κρατική εξουσία, ιδιαίτερα όταν η παρέμβαση αυτή προέρχεται από ένα διεθνές δικαστήριο.

Στην εκδήλωση αυτή επιφανείς ακαδημαϊκοί και δικαστές μίλησαν και τοποθετήθηκαν γύρω από τα ζητήματα αυτά. Ομιλητές ήταν η Eva Brems, Καθηγήτρια Δικαίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Πανεπιστήμιο της Γάνδης, η Ann Power-Forde, Πρώην Δικαστής του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και ο Silvio Ferrari, Καθηγητής Δικαίου και Θρησκείας στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου και στο Καθολικό Πανεπιστήμιο  του Leuven. Την εκδήλωση συντόνισε η Έφη Φωκά, Κύρια Ερευνήτρια στο ΕΛΙΑΜΕΠ και Επιστημονική Υπεύθυνη του Προγράμματος Grassrootsmobilise.

Σ.Σ. Στην εκδήλωση ήταν προγραμματισμένη η συμμετοχή (μέσω Skype) του Καθηγητή Joseph H. H. Weiler, κατόχου της έδρας Jean Monnet της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Τμήμα Νομικής τους Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, ο οποίος όμως δεν κατέστη δυνατόν να πάρει μέρος εξ αιτίας σοβαρών προβλημάτων διαδικτυακής σύνδεσης. Τα αλυσιδωτά τεχνικά προβλήματα που δημιουργήθηκαν από την αδυναμία αυτή κατέστησαν ακατάλληλο για δημοσίευση, το πρώτο ημίωρο της βιντεοσκόπησης  του πρώτου μέρους της εκδήλωσης. Οι διοργανωτές αποφάσισαν τη δημοσίευση του υπολοίπου της εκδήλωσης, καθώς παρουσιάζει σχετική αυτοτέλεια.