Παντερμαλής Δημήτρης
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
20/05/2011
Διάρκεια
00:42:48
Εκδήλωση
ΜΟΥΣΕΙΑ 2011: Το Μουσείο της Ακρόπολης. Ιδεολογία, Μουσειολογία, Αρχιτεκτονική
Χώρος
Μουσείο Μπενάκη (Οδός Πειραιώς)
Διοργάνωση
Τμήμα Αρχιτεκτόνων - Κοσμητεία της Πολυτεχνικής Σχολής - Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Διαπανεπιστημιακό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Μουσειολογία" – Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Μουσείο Ακρόπολης
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης – Ίδρυμα Νικολάου και Ντόλλης Γουλανδρή
Μουσείο Μπενάκη
Εταιρεία Ελλήνων Μουσειολόγων
Ίδρυμα Fulbright - Ελλάδα
Κατηγορία
Μουσειολογία
Ετικέτες
νέο Μουσείο Ακρόπολης, μάρμαρα του Παρθενώνα, πολιτιστική κληρονομιά
Ο Πρόεδρος του νέου Μουσείου της Ακρόπολης, καθηγητής κ. Δημήτρης Παντερμαλής, αρχίζει την ομιλία του με μια αναφορά στην αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη και στο κατόρθωμά της να αναδείξει το ζήτημα των μαρμάρων του Παρθενώνα σε παγκόσμιο πολιτικό θέμα. Το γεγονός αυτό, ωστόσο, οδήγησε σε μια παρεξήγηση σ’ ότι αφορά της σημασία του νέου Μουσείου, αφού στην παγκόσμια κοινή γνώμη επικράτησε η αντίληψη ότι «Μουσείο ίσον Μάρμαρα». Όμως, όπως τονίζει με έμφαση ο ομιλητής, «το Μουσείο της Ακρόπολης δεν είναι μόνο τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Πρόκειται για μια εσφαλμένη αντίληψη, που οδήγησε σε πάρα πολλές στρεβλώσεις και περίεργες καταστάσεις. Κατέληξε μάλιστα σε ένα διεθνές παραλήρημα, που όμοιό του δεν έχει ξαναγίνει».
Στη συνέχεια, αφού αναφέρεται στο παγκόσμιο πολιτιστικό έγκλημα του τεμαχισμού και του εκπατρισμού των μαρμάρων του Παρθενώνα και με αφορμή την απαίτηση του Βρετανικού Μουσείου να αναγνωρισθεί ως ιδιοκτήτης των γλυπτών αυτών του Φειδία, ο καθηγητής θέτει μια σειρά από ρητορικά ερωτήματα: «Τίνος είναι όμως τα Μάρμαρα; Είναι εμπορεύσιμο είδος; Να τα βγάλουμε στο σφυρί; Μπορεί η Ελλάδα να πουλήσει τα Μάρμαρα; Δεν καταλαβαίνω πώς ένα διεθνές μουσείο, όπως το Βρετανικό, βάζει θέμα αναγνώρισης ιδιοκτησίας; Δεν υπάρχει ιδιοκτησία. Είναι παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά».
Αυτή την πολιτιστική κληρονομιά, ως σύνολο, θέλει να αναδείξει το Μουσείο της Ακρόπολης, με τρόπο που δίνει στον επισκέπτη τη δυνατότητα να συνειδητοποιήσει για πρώτη φορά το πρόγραμμα, το μέγεθος, τη σειρά και την τάξη των μνημείων και κυρίως τη σύλληψή τους. «Η λύση που επιλέξαμε – λέει ο κ. Παντερμαλής - ήταν να βάλουμε δίπλα στα Γλυπτά του Παρθενώνα τα γύψινα εκμαγεία αυτών των έργων (που βρίσκονται στο Βρετανικό μουσείο). Ο βασικός λόγος ήταν να δείξουμε για πρώτη φορά τα Γλυπτά, αυτά που υπάρχουν στην Ελλάδα, στη Βρετανία αλλά και σε άλλα μουσεία του κόσμου. Μπορεί κανείς σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο να αντιληφθεί τη σύλληψη της ζωφόρου των 160 μ., που έκανε ένας άνθρωπος τον 5ο π. Χ. αιώνα, σε απόλυτη πληρότητα;» αναρωτιέται. Ωστόσο δεν αισθάνεται εντελώς ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα. Τα εκμαγεία που τοποθετήθηκαν είναι παλιά, του 19ου αιώνα. Τα περισσότερα έχουν υποστεί αλλοιώσεις, ενώ πολλά παρουσίασαν μεγάλες αποκλίσεις κατά τη συγκόλληση. «Είναι μεν το καλύτερο δυνατόν που μπορούσαμε να κάνουμε με τα μέσα που διαθέταμε, αλλά δεν είμαστε απόλυτα ικανοποιημένοι. Γι' αυτό ξεκινήσαμε ένα πρόγραμμα τρισδιάστατης σάρωσης και θα κάνουμε τη συνένωση των Γλυπτών με ψηφιακές εικόνες», προσθέτει.
Η ομιλία του καθηγητή κ. Παντερμαλή θίγει ακόμα μια σειρά θεμάτων που σχετίζονται με την σύλληψη, την κατασκευή, την οργάνωση και τη λειτουργία του νέου Μουσείου της Ακρόπολης, καθώς και με τους τρόπους ανάδειξης των εκθεμάτων. Περιλαμβάνει έτσι, μεταξύ άλλων, αναφορές στις πάμπολλες δυσκολίες που παρουσιάστηκαν στο στάδιο της ανέγερσης, στην προσπάθειας δημιουργίας ενός πραγματικά μοντέρνου μουσείου ελκυστικού για το κοινό και, τέλος, στον τρόπο αξιοποίησης των αρχαίων που βρέθηκαν στο οικόπεδο ανέγερσης και οδήγησαν στην τροποποίηση των αρχιτεκτονικών σχεδίων ώστε «η ανασκαφή να γίνει κομμάτι του εκθεσιακού προγράμματος, να διατυπωθεί μια νέα πρόταση ανάδειξης αρχαιοτήτων μέσα στο αστικό περιβάλλον» και το Μουσείο να αποκτήσει και μια άλλη ενδιαφέρουσα διάσταση, αυτήν «του μουσείου της καθημερινότητας και της γειτονιάς της Ακρόπολης».
Ο Δημήτρης Παντερμαλής (1940-2022) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1940. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία και κατόπιν Γερμανική Γλώσσα και Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές με ειδίκευση στην Κλασική Αρχαιολογία στο Freibourg της Γερμανίας, όπου έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα το 1968. Τον επόμενο χρόνο με απόφαση της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ διορίστηκε στη θέση του επιμελητή του Μουσείου Εκμαγείων. Αργότερα, εξελέγη επίκουρος καθηγητής και, το 1979, Καθηγητής της Κλασικής Αρχαιολογίας. Δίδαξε μαθήματα αρχαίας αρχιτεκτονικής, γλυπτικής, ζωγραφικής και επιγραφικής. Από το 1973 ήταν Διευθυντής των αρχαιολογικών Ανασκαφών του Πανεπιστημίου στο Δίον, όπου πραγματοποίησε προγράμματα μετατροπής του χώρου των ανασκαφών σε μεγάλο αρχαιολογικό πάρκο. Διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής και ήταν Πρόεδρος του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Ήταν τακτικό μέλος της Αρχαιολογικής Εταιρείας των Αθηνών και του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Βερολίνου.
Από το Μάιο του 2000 ήταν Πρόεδρος του Οργανισμού που κατασκεύασε το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Από το Μάιο του 2009 διετέλεσε Πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης.
Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονταν στο χώρο της αρχαίας γλυπτικής και αρχιτεκτονικής όπου αναφέρονται και σε περισσότερες δημοσιεύσεις του: Untersuchungen zu den klassischen Strategenköpfen, Capita transformata, ein Severus Alexander-Bildnis in Thessaloniki, Das Portät im kaiserzeitlichen Makedonien, Zur Statuenausstattung in der Villa dei Papiri, Fassadenarchitektur und Aussichtsveranda im hellenistischen Makedonien, Ο νέος Μακεδονικός τάφος της Βεργίνας, Η κεράμωση του ανακτόρου της Βεργίας, Ein neues Heiligtum in Dion, Λατρείες και ιερά στο Δίον Πιερίας, Inscriptions of Dion: addenda et corrigenda, Οι επιγραφές του Δίου, κ.ά..
Το διδακτικό του έργο ξεκίνησε το 1966 στη Γερμανία όπου με εντολή της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Freibourg δίδαξε σε ξένους φοιτητές τρία χρόνια ελληνική γλώσσα και πολιτισμό. Διοργάνωσε μαζί με συναδέλφους του πολλές αρχαιολογικές εκδρομές των φοιτητών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και πραγματοποίησε μαθήματα μπροστά στα αντικείμενα της έρευνας σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους.
Στην ανασκαφή του Δίου καταβλήθηκε σοβαρή προσπάθεια για την ουσιαστική άσκηση των φοιτητών στην αρχαιολογία πεδίου. Εκτός από την παρακολούθηση του ανασκαφικού έργου και την συμμετοχή στην τακτοποίηση των ευρημάτων, οι φοιτητές μετείχαν στο ημερολόγιο που γίνεται για να συζητηθούν τα ευρήματα της ημέρας. Στην εκδήλωση που πραγματοποιείτο το καλοκαίρι με τίτλο «οι Αρχαιολόγοι μιλούν για την Πιερία» είχαν ακόμη την ευκαιρία να ενημερωθούν από τους αρχαιολόγους του Πανεπιστημίου και της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και αυτοί και οι κάτοικοι της περιοχής σχετικά με τα ευρήματα όχι μόνο του Δίου αλλά και ολόκληρης της Πιερίας. Ο διδακτικός ρόλος διευρύνεται ακόμη περισσότερο με μία μόνη διδακτική έκθεση που οργανώνεται στο Μουσείο του Δίου και απευθύνεται σε μαθητές, φοιτητές αλλά και στο ευρύτερο κοινό.
Πήρε μέρος με ανακοινώσεις του σε πολλά επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Ακόμη, παρέδωσε ομιλίες και σεμινάρια σε ξένα Πανεπιστήμια, ερευνητικά Ινστιτούτα και Μουσεία: στο Βερολίνο, στο Μόναχο, στο Freibourg, στην Ιένα, στο Αμβούργο, στη Φραγκφούρτη, στη Βόννη, στην Κολωνία, στο Marburg, στη Χαϊδελβέργη, στο Göttingen, στην Karlsruhe, στη Ρώμη, στη Φλωρεντία, στο Lecce, στο Παλέρμο, στην Padova, στο Λουξεμβούργο, στις Βρυξέλλες, στο Λονδίνο, στο Δουβλίνο, στο Toronto, στο Montreal, στην Ottawa, στο Yale, στο Princeton, στη Washington, στο Chicago, στο San Francisco, στο Los Angeles, στο Berkeley, στο San Diego, στη Μελβούρνη, στο Σίδνεϋ, στην Αδελαϊδα, στην Camberra και στο Κάιρο.
