Το Περιόλι μας. Το δικό μας χωριό στην πόλη…

Με τον κύκλο «Μουσικά χωριά στην πόλη» 2024-2025, το Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων «Φοίβος Ανωγειανάκης» - Κέντρο Εθνομουσικολογίας στρέφει το ενδιαφέρον του στον πολιτισμό της καθημερινότητας στην πόλη και επιδιώκει να φωτίσει μουσικές κοινότητες που δραστηριοποιούνται στις γειτονιές της και ασχολούνται ποικιλότροπα με την παραδοσιακή μουσική, χορεύοντας, τραγουδώντας, παίζοντας μουσική, γλεντώντας και δημιουργώντας κοινωνικούς δεσμούς. Πρόκειται για κοινότητες, φορείς της ζωντανής μουσικής κληρονομιάς, όπως μουσικοχορευτικοί, τοπικοί και άλλοι σύλλογοι ή μουσικά σχήματα που διακινούν και μεταδίδουν γνώση, μάθηση, μνήμη αλλά κυρίως το αίσθημα της από κοινού δημιουργίας και δράσης.

Παράλληλα, το Μουσείο επιδιώκει να φωτίσει τους τρόπους που οι άνθρωποι σε διάφορες γειτονιές της πόλης αναζητούν μέσα από την παραδοσιακή μουσική το αίσθημα του ανήκειν και της συνέχειας στο χρόνο, δημιουργούν σχέσεις και μοιράζονται κοινές αρχές και αξίες, τις οποίες με την πάροδο των χρόνων ενσωματώνουν στη δική τους ταυτότητα και πραγματικότητα.

Στο πλαίσιο αυτό φέτος, τέσσερεις μουσικοχορευτικοί σύλλογοι που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικές γειτονιές της πόλης, μια «τραγουδιστική» κοινότητα που καλλιεργεί το πολυφωνικό τραγούδι, μουσικοί και μουσικά σχήματα της πόλης, προσκλήθηκαν από το Μουσείο για να παρουσιάσουν το δικό τους μουσικό χωριό, τη δική τους μουσική κοινότητα, μέσα από τις εμπειρίες των μελών τους και τη μουσική και άλλη δράση τους. Δυο ηθοποιοί ανέλαβαν να διευκολύνουν τη συζήτηση με το κοινό. Παράλληλα, ένας από τους δημιουργούς εθνογραφικών ντοκιμαντέρ προσκλήθηκε να παρουσιάσει, μέσα από τη δική του ματιά, δίκτυα και χώρους συνάντησης των μουσικών στην πόλη και να συνομιλήσει με μουσικούς και κοινό. Καθένας από τους συμμετέχοντες επεξεργάστηκε, οργάνωσε και προλόγισε ένα μουσικό, μουσικοχορευτικό ή άλλο πρόγραμμα, αναδεικνύοντας ψηφίδες στο πολύχρωμο μωσαϊκό της μουσικής καθημερινότητας στην πόλη.

Το Περιόλι μας
Το δικό μας χωριό στην πόλη…
Λαογραφικός Χορευτικός Όμιλος «Λυρίτες»

Συνομιλία

Τη συζήτηση με μέλη των χορευτικών τμημάτων συντονίζει ο ηθοποιός Λευτέρης Καταχανάς

Μουσικοχορευτική εκδήλωση

«Το Περιόλι μας, οι Λυρίτες μας, είναι ένας κήπος, όπου καθένας έχει μια θέση για να «ανθίσει» πλάι στον άλλο με όχημα το χορό. Είναι μια ανοιχτή και ζεστή αγκαλιά για τα πιο μικρά μέχρι τα πιο μεγάλα «παιδιά». Εδώ μαθαίνουμε να σεβόμαστε και να εκτιμούμε το χορό, τη μουσική, το τραγούδι, τον πολιτισμό που μας μεταφέρουν, αλλά και τον διπλανό μας και την ομάδα, κάτι που έχει πρωταρχική σημασία για μας».

Η Νάνσυ Χαρμαντά έγραψε για μας:
Γνώρισα τους Λυρίτες μετά από πρόταση φίλου μουσικού, που είχε συνεργαστεί μαζί τους και γνώριζε τη δουλειά τους. Έχοντας μια μακρά πορεία σε άλλο χώρο, και στη συνέχεια πολυετή αποχή από χορευτικούς κύκλους με την ιδιότητα του «μαθητή», πήγα στην πρώτη συνάντηση με συναισθήματα ανάλογα με εκείνα του πρώτου ξεκινήματός μου.

Όσοι συμμετέχουμε σε ομάδες χορού γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει μια παρέα, να χορεύεις δίπλα σε ανθρώπους που γνωρίζεις και που περνάς καλά μαζί τους. Όταν εντάσσεσαι σε έναν χώρο που οι άνθρωποι είναι ήδη παρέα, με κοινές εμπειρίες και κοινές αναμνήσεις, η αρχική αμηχανία είναι αρκετά έντονη. Τρία χρόνια μετά χαίρομαι πολύ που το αποφάσισα! Γνώρισα ωραίους ανθρώπους, έκανα φιλίες, πλούτισα τις χορευτικές μου γνώσεις και κυρίως περνάω πολύ όμορφα!

Ο Νίκος και η Αρετή είναι δύο εξαιρετικοί δάσκαλοι, με γνώσεις και εμπειρίες που φαίνονται στη δουλειά τους, με σεβασμό στον χορό και στους χορευτές και ισορροπία ανάμεσα στην πειθαρχία και στη χαλάρωση, στην αυστηρότητα και στο χιούμορ. Έτσι, καθόλου τυχαία, οι Λυρίτες έγιναν σιγά σιγά μια κοινότητα, ένα «χωριό», που η συνεκτική ουσία ξεκίνησε να είναι ο χορός, αλλά που με τον καιρό οι άνθρωποι μοιράζονται στους κόλπους της πάρα πολλά περισσότερα, από απλές χορευτικές στιγμές!

Τραγουδούν και χορεύουν μέλη όλων των ηλικιών του Συλλόγου

Συνοδεύουν οι μουσικοί:
Αλέξανδρος Αρκαδόπουλος (κλαρίνο), Γιάννης Παυλόπουλος (βιολί, τραγούδι), Γιάννης Γευγελής (κρουστά), Χαράλαμπος Μουρούζης (λύρα Πόντου), Ιορδάνης Κουζηνόπουλος (λαούτο), Βασίλης Γραμματικός (γκάιντα, τσαμπούνα) και η Καίτη Κουλιά (τραγούδι)

Καλλιτεχνική επιμέλεια, διδασκαλία χορών και τραγουδιών:
Αρετή Μοσιάλου, Νίκος Κωστογιαννόπουλος

«Λυρίτες»
Ο Λαογραφικός Χορευτικός Όμιλος «Λυρίτες» ιδρύθηκε το 2015 από την αγάπη τη δική μας και των μελών μας για την παράδοση και την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας. Ο Όμιλος βρίσκεται στην Ηλιούπολη, διατηρώντας ένα παράρτημα στη γειτονιά της Χαραυγής, στο Κερατσίνι.

Δωδεκάνησα
1. Μαρούλι
Τραγούδι από την Κάλυμνο
2. Το περιόλι
Τραγούδι και χορός «Διπλό εμπρός» της Νισύρου
3. Ροδίτικος πηδηχτός χορός
4. Λέρικος σταυρωτός και Σούστα Λέρου

Άγραφα
5. Λαφίνα
Χορός στρωτός στα δύο, τύπου μπεράτι
6. Εκεί ψηλά που περπατείς
Χορός στα τρία
7. Τρεις σταυραετοί καθότανε
Κλειστός χορός Αργιθέας
8. Σαράντα κλέφτες
Πασχαλιάτικος κλειστός
9. Βγήκα ψηλά στα μάρμαρα (Συγκαθιστός) και γυρίσματα σε μπεράτι και ξεχωριστό

Σμύρνη
10. Σηκώστε να χορέψουμε
Συρτός Σμύρνης
11. Η αγάπη είναι καρφίτσα
Αϊδίνικος καρσιλαμάς
12. Αλατσατιανή
Αργιλαμάς
13. Ολμάζ
Ιδιότυπος απτάλικος από το Μελί Ερυθραίας
14. Ρουμπαλιά
Χασάπικος χορός

Μακεδονία
Γουμένισσα
15. Ντάι λίρι ντάι φράνκι και Πουσέρνιτσα
Αντικριστοί του γάμου
16. Λισάβω
Τοπικός γυναικείος χορός
17. Ράικο
18. Σόφκα
Νεώτερος χορός, ιδιαίτερα αγαπητός

Ορεινή Σερρών
19. Βασίλεψεν αυγερινός
Συρτός στην τοπική απόδοση
20. Καμπάνα μωρέ Μήτρο
Τοπικός χορός
21. Μπαϊντούσκα και Τσομπάς
Αντικριστοί τοπικοί χοροί
22. Γκάιντα
Ο γνωστός χορός στην ιδιαίτερη τοπική απόδοση

Πόντος
23. Ομάλ Καρς
24. Τικ διπλό και Τικ Τόνγιας
25. Τίταρα Καρς
26. Κότσαρι

Κυκλάδες
Νάξος
27. Μια περασμένη εποχή
Παλιά πατινάδα Νάξου
28. Κάθε δεκαπέντε, Κάθε που πάω στο χορό (συρτοί) και Μπάλλος
29. Τα παλαιά μου βάσανα
Χορός Βλάχα
Κέα (Τζια)
30. Σαν πας, Μαρούσα, για νερό (Συρτός) και γυρίσματα σε τοπικό μπάλλο και πόλκα
Κύθνος
31. Κάτω στο περιβόλι και Στον Άγιο Κωνσταντίνο
Συρτός και μπάλλος
32. Σαν θέλεις να αρματώσεις
Τσαμπουνιστός μπάλλος

Θράκη
Έβρος (Μακρά Γέφυρα)
33. Ξενιτεμένο μου πουλί
Χορός γίκνα
34. Παναηρίτσι γίνονταν
Ξέσυρτος χορός
35. Ανάθεμά τον που θα πει
Χορός Ντρίστα Παταγής Ορεστιάδας
36. Μπαϊντούσκα
37. Ψες είδια στο όνειρό μου
Ζωναράδικος κουλουριαστός
Περιοχή Μπάνας (Μαυροθαλασσίτικα)
38. Μπιρμπιλομαυρομάτα
Ζωναράδικος τραμπανιστός
39. Κυνηγητός
40. Τρεμουλιστός
41. Χορός της Ρίσκας
Χορός Γιάρισκα
42. Ξένος ήμουν, πορτοκάλι μ’
Κατσιβέλικος Χορός

Πελοπόννησος
43. Είχα ένα περιβολάκι
Ανασηκωτός χορός
44. Κάτω στον τρανό τον κάμπο
Ζωναριάτικος χορός Μεσσήνης
45. Απάνω στην τριανταφυλλιά
Τσάμικος χορός
46. Όλα τα πουλάκια
Καλαματιανός