Κονομής Νικόλαος
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
25/02/2019
Διάρκεια
00:50:12
Εκδήλωση
Εκδηλώσεις Σώματος Ομοτίμων Καθηγητών Πανεπιστημίου Αθηνών
Χώρος
Πανεπιστήμιο Αθηνών (Κεντρικό κτήριο) & Στοά του Βιβλίου
Διοργάνωση
Σώμα Ομοτίμων Καθηγητών Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Κατηγορία
Κλασικές σπουδές
Ετικέτες
αρχαία ελληνική τραγωδία, ιστορία, ποίηση, Πολιτική, χορηγία, άτομο, κοινωνία, συμμετοχή των πολιτών, ελευθερία, Πολίτης
Η αρχαία τραγωδία, η μεγαλύτερη έκφραση της ελληνικής δημιουργίας και του θρησκευτικού αισθήματος, όπως είναι γνωστό, ήταν ένα σύνθετο λογοτεχνικό δημιούργημα καθώς αποτελείται από κείμενο υψηλού επιπέδου, από μουσική και τραγούδι και από χορό.
Ο Αριστοτέλης παρατήρησε σχετικά ότι η διαφορά ανάμεσα στην ιστορία και την ποίηση είναι ότι η ιστορία μιλά γι’ αυτά που συνέβησαν, ενώ η ποίηση μιλά γι’ αυτά που μπορούσαν να συμβούν: διὸ καὶ φιλοσοφώτερον καὶ σπουδαιότερον ποίησις ἱστορίας ἐστίν, ἡ μὲν γὰρ ποίησις μᾶλλον τὰ καθόλου, ἡ δ᾽ ἱστορία τὰ καθ᾽ ἕκαστον λέγει. Η Ποίηση, δηλαδή, είναι πιο φιλοσοφική από την ιστορία, γιατί έχει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός της τα καθόλου, και όχι τα καθ’ έκαστον που πραγματεύεται η ιστορία.
Μεταβαίνοντας τώρα στην ίδια την αρχαία ελληνική τραγωδία, ας αρχίσουμε με μια γενική διαπίστωση. Όταν προσωπικότητες όπως ο Θεμιστοκλής ή ο Περικλής αναλαμβάνουν τη χορηγία δραματικών αγώνων, αυτό δεν μπορεί παρά να είναι μια πράξη με βαρύνουσα πολιτική σημασία.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί πόσο ενεργητική συμμετοχή του ατόμου προϋποθέτει η ελευθερία που επιβάλλει την υποχρέωση να αγωνισθεί κανείς για τα ιερά και τα όσια του ατόμου και της κοινωνίας. Στην αγωνιστική ελευθερία του Αισχύλου το άτομο θυσιάζει ακόμη και την εφήμερη ζωή του για την ελευθερία προπάντων των άλλων.
Στην ομιλία, που περιορίζεται σε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα πολιτικών υπαινιγμών, υπάρχει μια προειδοποίηση. Δεν θα πρέπει να βλέπουμε παντού σε μια αρχαία τραγωδία πολιτικές ή ιστορικές αναφορές. Από την άλλη πλευρά είναι βέβαιο ότι τέτοιοι υπαινιγμοί υπάρχουν είτε για να τονώσουν το ηθικό των πολιτών είτε για να τους αποτρέψουν από υπερβάσεις που οφείλονται στην αλαζονεία της μεγάλης ισχύος.
Γεννήθηκε στου Μόρφου το 1922, φοίτησε το 1946-50 στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1953 με υποτροφία του ΙΚΥ φοίτησε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου απέκτησε τον τίτλο B.Lit. Oxon., και το 1957 στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, όπου εργάστηκε υπό την εποπτεία του βασιλικού καθηγητή των ελληνικών γραμμάτων Sir Denys Page. Από το 1958-65 δίδαξε ως υφηγητής αρχαία ελληνικά και λατινικά στο Πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν. Τον Ιούλιο του 1965 εξελέγη καθηγητής για το νέο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου παρέμεινε τέσσερα χρόνια εκ των οποίων τα δύο τελευταία ήταν και πρόεδρος του Πανεπιστημίου. Το 1969 κατόπιν μετάκλησης ανέλαβε υπηρεσία στο Α.Π.Θ., όπου το 1978-79 ήταν και πρύτανης του Ιδρύματος. Στο ίδρυμα αυτό παρέμεινε μέχρι αποχώρησής του από την υπηρεσία το 1989, εκτός από μια σύντομη περίοδο δύο ετών όπου υπηρέτησε ως υπουργός παιδείας και πολιτισμού στην ιδιαιτέρα πατρίδα του. Το 1989 υπέβαλε υποψηφιότητα για εκλογή στην Ακαδημία Αθηνών, η οποία το 1990 τον εξέλεξε τακτικό μέλος της και το 2001 πρόεδρό της. Στα 29 έτη παραμονής του στο ίδρυμα αυτό δραστηριοποιήθηκε πολλαπλώς για την προώθηση των σκοπών του, μεταξύ άλλων με ομιλίες και ανακοινώσεις. Στη σταδιοδρομία του ως κλασικού φιλολόγου ασχολήθηκε με ερμηνευτικές εργασίες αρχαίων κειμένων, έκδοσή τους και με ιδιαίτερες συμβολές σε κλάδους όπως η μετρική και προπαντός η λεξικογραφία. Άμεση σχέση με το θέατρο είχε μόνο την περίοδο 1977-80 όταν ήταν πρόεδρος του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος.
