Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Το πολιτικό σύστημα στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης

Δελλής Γεώργιος, Δρυμιώτης Ανδρέας, Νικολακόπουλος Ηλίας, Σπυρόπουλος Φίλιππος, Πικραμμένος Παναγιώτης

21 Νοεμβρίου 2013

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 61:15 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 3294
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Την Πέμπτη, 21 Νοεμβρίου 2013, πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών,   ανοικτή συζήτηση με θέμα : «Πολιτικό Σύστημα και Συνταγματική Αναθεώρηση», που διοργάνωσαν η Κίνηση Πολιτών, η Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς, το ΕΛΙΑΜΕΠ, το ΙΟΒΕ και η Kantor, στο πλαίσιο του προγράμματος του Megaron Plus.

Στη συζήτηση συμμετείχαν οι  κύριοι: Γεώργιος Δελλής, Καθηγητής Νομικής Παν/μίου Αθηνών, Ανδρέας Δρυμιώτης, Πολιτικός Μηχανικός – Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Ηλίας Νικολακόπουλος, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης Παν/μίου Αθηνών και Φίλιππος Σπυρόπουλος, Καθηγητής Νομικής Πανεπιστημίου Αθηνών. Τη συζήτηση συντόνισε και συνόψισε ο ε.τ. Πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας,  πρ. Πρωθυπουργός και Αντιπρόεδρος της Κίνησης Πολιτών, κ.Παναγιώτης Πικραμμένος.

Ο κ. Δελλής στην ομιλία του για τον ρόλο των Κομμάτων στο Πολιτικό Σύστημα, ισχυρίστηκε ότι αυτά υπερέβησαν τον ρόλο του διαμεσολαβητή μεταξύ κοινωνίας και κράτους για να διεκδικήσουν ευθεία άσκηση της κρατικής εξουσίας, υποκαθιστώντας ή αλλοιώνοντας τα πολιτειακά όργανα. Στην ακραία δε εφαρμογή του το κομματικό φαινόμενο για προφανείς λόγους εδραίωσης της υφιστάμενης κατάστασης, μεταλλάσσει το δικομματισμό σε καρτέλ περισσοτέρων κομμάτων. Προτείνει να ενισχυθούν οι συνταγματικές προϋποθέσεις για την οργάνωση και λειτουργία τους καθώς και ο έλεγχος για την τήρηση αυτών των προϋποθέσεων.

Ο κ. Δρυμιώτης παρουσίασε την παθογένεια του Πολιτικού Συστήματος όπου κατά κύριο λόγο  αυτό ενδιαφέρεται να μεγαλώσει το Δημόσιο προκειμένου να έχει τη δυνατότητα προσλήψεων σε αυτό, εξυπηρετώντας την πελατεία του που είναι και οι ψηφοφόροι του. Θεωρεί δε ότι η γενεσιουργός αιτία του πελατειακού συστήματος είναι ο σταυρός προτίμησης ενώ παράλληλα ο έτερος πυλώνας του πελατειακού κράτους είναι η υπουργοποίηση των βουλευτών.

Ο κ. Νικολακόπουλος  στην ομιλία του επισήμανε ότι ο εκλογικός νόμος που ψηφίστηκε το 2004 και η παραλλαγή του που ισχύει σήμερα είχαν σχεδιαστεί με βάση το σταθερό επί τρείς δεκαετίες δικομματικό σύστημα στην Ελλάδα. Οι διπλές όμως εκλογές του 2012 ανέδειξαν τη δυσλειτουργικότητά του και την πολλαπλά διαπιστωμένη ακαταλληλότητά του σε συνθήκες πολυκομματισμού. Οποιαδήποτε όμως απόπειρα άμεσης εκλογικής μεταρρύθμισης οφείλει  να αντιμετωπίσει κρίσιμα πραγματικά και πολιτικά εμπόδια αλλά και να λάβει υπόψη το μεταβατικό χαρακτήρα του σημερινού κομματικού συστήματος. Ορισμένα σημεία που πρέπει να περιλάβει μία πρωτοβουλία μεταρρύθμισης είναι μία ισχυρή δόση αναλογικής, περιορισμό του μεγέθους των εκλογικών περιφερειών, έλεγχο εκλογικών δαπανών και περιορισμό της σημασίας του σταυρού προτίμησης.

Τέλος ο κ. Σπυρόπουλος παρατήρησε πως ενώ το Σύνταγμα θεσμοθετεί Βουλή με τετραετή διάρκεια, στην πολιτική πράξη τούτο συνιστά την εξαίρεση και η τετραετής θητεία της Βουλής δεν εξαντλείται. Σύμφωνα λοιπόν με την επιταγή του Συντάγματος, οι  εκλογές πρέπει να γίνονται μία φορά κάθε τέσσερα χρόνια. Στη συνέχεια ανέλυσε τον τρόπο που αυτό μπορεί να γίνει εφικτό. Ως προς την ελέγχουσα δικαιοσύνη τόνισε ότι, σε ένα τόσο μικρό κράτος όπως η Ελλάδα δεν χρειάζονται τόσα ανώτατα δικαστήρια, επτά στον αριθμό και έθεσε το ερώτημα μήπως θα έπρεπε να ξανασκεφτούμε το σύστημα της ενιαίας δικαιοδοσίας με πρώτο και δεύτερο δικαιοδοτικό βαθμό, χωρίς διάκριση του είδους της διαφοράς σε αστική, ποινική και διοικητική δικαιοσύνη.

Ως γενικό συμπέρασμα, ο κ. Παναγιώτης Πικραμμένος κατέληξε στην κοινή διαπίστωση ότι η λειτουργία του πολιτικού συστήματος στα όρια της συνταγματικής νομιμότητας και πολλές φορές κατά παράβαση του πνεύματος του Συντάγματος, έχει συμβάλει σε μέγιστο βαθμό στη δημιουργία της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής κρίσεως που βιώνουμε, καθώς και στη δημιουργία κοινωνικών ανισοτήτων και αδικιών.

Ειδικότερα, έγινε λόγος από τους ομιλητές για συγκεκριμένες δυσλειτουργίες και στρεβλώσεις, προτάθηκαν δε συγκεκριμένα μέτρα για να αντιμετωπισθούν αυτά τα φαινόμενα στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης.

Είπε επίσης, ότι ήρθε η ώρα να ανοίξει ο διάλογος για τη συνταγματική αναθεώρηση. Ο διάλογος όμως αυτός δεν μπορεί  κατά τη γνώμη του να γίνει, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, αποκλειστικά στα πλαίσια της Βουλής, γιατί αυτό θα είχε ως πιθανότερο αποτέλεσμα την αναπαραγωγή –έστω και βελτιωμένη- των προτύπων που κρίνονται.

Σε αυτήν την περίοδο της πρωτόγνωρης κρίσης που βιώνουμε ο διάλογος πρέπει να είναι ευρύτατος με τη συμμετοχή όσων περισσότερων κοινωνικών φορέων είναι εφικτό. Ζούμε στην εποχή που η κοινωνία και ιδίως η νεολαία αναθεωρεί πολλές από τις αξίες και τις απόψεις της και πιστεύει  ότι δεν μπορεί πλέον να δεχτεί λύσεις «αφ' υψηλού».  Προτού λοιπόν αναθεωρήσουμε το Σύνταγμα είναι απαραίτητο να καταγράψουμε τις νέες κοινωνικές ανησυχίες και απόψεις. Αυτό, διότι η αναθεώρηση του Συντάγματος πρέπει πρωτίστως να στοχεύει στην κατάθεση νέων πολιτικών ιδεών και στην επίτευξη ευρύτατης κοινωνικής συναίνεσης.  Τόνισε δε ότι κύριο λόγο σε αυτό μπορεί να παίξει η νέα γενιά που έχει γαλουχηθεί στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, των τεχνολογικών εξελίξεων αλλά και των οικονομικών στερήσεων.

Κλείνοντας ο κ. Πικραμμένος είπε: «ας ξεφύγουμε λοιπόν από τα στερεότυπα και ας ανοίξουμε τον δρόμο για νέες ιδέες. Ας αλλάξουμε επιτέλους νοοτροπία!».

Δελλής Γεώργιος Καθηγητής, Νομική Σχολή, ΕΚΠΑ
Ο Γεώργιος Δελλής είναι Καθηγητής της Νομικής Σχολής (Νομικό Τμήμα, Τομέας Δημοσίου Δικαίου) με ειδίκευση στο Δημόσιο Δίκαιο και ιδίως στο Διοικητικό Δίκαιο.
Δρυμιώτης Ανδρέας Σύμβουλος Επιχειρήσεων

Ο Ανδρέας Δρυμιώτης γεννήθηκε στη Λευκωσία της Κύπρου το 1940. Τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο "Ελένειο" και φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο μέχρι την τετάρτη τάξη του εξαταξίου γυμνασίου. Τις υπόλοιπες δύο τάξεις ουσιαστικά τις τελείωσε στα Κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς και Πύλας, όπου κρατήθηκε "χωρίς δίκη" για είκοσι μήνες συνολικά.

Το 1959 ήρθε στην Αθήνα και φοίτησε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών. Αποφοίτησε από το ΕΜΠ το 1964 και το 1965 πήγε στην Αγγλία για μετεκπαίδευση. Επέστρεψε στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του 1966 και από την 1η Ιανουαρίου 1967 άρχισε να εργάζεται στο Γραφείο Δοξιάδη. Στη συνέχεια και μέχρι το 1984, εργάστηκε ως στέλεχος και ως Γενικός Διευθυντής της εταιρείας Ηλεκτρονικοί Διερευνηταί Δοξιάδη. Το 1984 μαζί με την Alpha Bank και την εταιρία Ηλεκτρονικοί Διερευνηταί Δοξιάδη, ίδρυσαν την εταιρία ΔΕΛΤΑ Πληροφορική, στην οποία διετέλεσε Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος μέχρι την εξαγορά της εταιρίας από την Αμερικανική First Data το 2004. Την περίοδο 2005-2006 διετέλεσε Αντιπρόεδρος στην εταιρεία Unisystems και στην συνέχεια, 2007-2009, ανέλαβε Πρόεδρος στην εταιρία SingularLogic Integrator. Την περίοδο 1/2/2010- 4/11/2011 ήταν Επικεφαλής της Μονάδας Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών στο Γραφείο του Πρωθυπουργού της Ελλάδος. Το διάστημα 2007 – 2008 αρθρογραφούσε στον Ελεύθερο Τύπο κάθε 15 ημέρες και από τον Ιούλιο 2012 γράφει εβδομαδιαία άρθρα στην Καθημερινή της Κυριακής.

Είναι από τους πρωτεργάτες της πληροφορικής στην Ελλάδα και κατά τη διάρκεια της θητείας του στην εταιρία Ηλεκτρονικοί Διερευνηταί Δοξιάδη συνέβαλε καθοριστικά στην εγκατάσταση μεγάλων υπολογιστικών συστημάτων στα περισσότερα υπουργεία της Ελλάδος, μεταξύ των οποίων τα Υπουργεία Δημοσιών Έργων, Συγκοινωνιών, Παιδείας, Δημοσίας Τάξεως, Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, Μηχανογραφική Υπηρεσία Φορολογίας (σημερινή Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων) κ.ά.

Ένα από τα κυριότερα έργα του είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση της συγκέντρωσης και μετάδοσης των αποτελεσμάτων όλων των εκλογών στην Ελλάδα από το 1981 μέχρι το 2009.

Το 1989 τιμήθηκε από το Ίδρυμα Προαγωγής Δημοσιογραφίας “Αθανάσιος Μπότσης” για την συμβολή του στη δημιουργία του Ηλεκτρονικού Αρχείου Δημοσιογραφικών Πληροφοριών. Επίσης διετέλεσε μέλος της Επιτροπής διεκδίκησης των Ολυμπιακών Αγώνων για το 1996 και το 2004 με τομέα ευθύνης την Πληροφορική της Διοργάνωσης.

Νικολακόπουλος Ηλίας Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο Ηλίας Νικολακόπουλος (1947-2022) γεννήθηκε στην Αθήνα. Ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές σπουδές του στα μαθηματικά στην Αθήνα και την Λωζάννη (1965-1969) και στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι (Diplome d’ Etudes Approfondies - Θεωρία Πιθανοτήτων - Univ. Paris 6). Από το 1975 έως το 1966 εργάστηκε στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, με ειδικότερο αντικείμενο την εκλογική κοινωνιολογία και τις εμπειρικές έρευνες πολιτικής κουλτούρας (αρχικά ως επιστημονικός συνεργάτης και από το 1988 ως Κύριος Ερευνητής). Το 1984 υποστήριξε στο Α.Π.Θ. (Τμήμα Νομικής) τη διδακτορική του διατριβή με θέμα Κόμματα και βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα 1946-1964. Από το 1986 έως το 2014 δίδαξε στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών (αρχικά ως Λέκτορας και από το 2003 ως Καθηγητής) και διετέλεσε επί 8 χρόνια υπεύθυνος του Μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία». Από το 1984  δημοσίευσε επτά αυτοτελή έργα (τα δύο σε συνεργασία με άλλους), είχε την επιμέλεια έξι συλλογικών τόμων, ενώ τα δημοσιευμένα άρθρα του σε θέματα εκλογικής κοινωνιολογίας και πολιτικής ιστορίας ξεπερνούν τα 40. Είχε κατά καιρούς συνεργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα με το Centre d’ Etudes de la Vie Politique Francaise (CEVIPOF) στο Παρίσι, με το CIS (Centro de Investigaciones Sociologicas) στην Μαδρίτη, καθώς και με τα Πανεπιστήμια Βουδαπέστης και Μαδρίτης (Universita Autonoma). Ήταν Πρόεδρος των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ).

Σπυρόπουλος Φίλιππος Καθηγητής, ΕΚΠΑ

Ο Φίλιππος Σπυρόπουλος είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Το 1974 πήρε το πτυχίο του από τη Νομική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1978 το LL.M. από το L.S.E. του University of London και ένα χρόνο μετά Dr.iur. από το Universität Freiburg i. Br.

Είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος του δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών. Την περίοδο 1981-1983 υπηρέτησε στο Νομικό Γραφείο της Προεδρίας της Δημοκρατίας και αργότερα Γενικός Γραμματέας του στο Υπουργείο Προεδρίας (1989) και στο Υπουργείο Δικαιοσύνης (1990 – 1992). Το 1993 ανέλαβε για μικρό χρονικό διάστημα πρόεδρος του Εθνικού Θεάτρου και στη συνέχεια διετέλεσε μέλος διαφόρων οργανισμών και φορέων. Ασκεί ενεργώς δικηγορία, κυρίως στα διοικητικά δικαστήρια και στο Συμβούλιο της Επικρατείας, και έχει πλούσιο γνωμοδοτικό έργο.

Έχει συμμετάσχει σε διεθνή σεμινάρια συνέδρια και διαλέξεις  (Αυστρία, Γερμανία, Εσθονία, Ουζμπεκιστάν, Αλβανία, ΗΠΑ, Ισπανία, Μολδαβία) για πολιτικά κόμματα, τοπική αυτοδιοίκηση, δικαστική λειτουργία και συνταγματική δικαιοσύνη, ζητήματα δημοκρατίας και κοινοβουλευτισμού και το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει τα έργα: «Die Beziehungen zwischen Staat und Kirche in Griechenland» (1981), «Το δικαίωμα αντίστασης» (1986), «Η ανάδειξη του Πρωθυπουργού» (1989), «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ως “ρυθμιστής του πολιτεύματος”» (1990), «Η "απεργία" των δικηγόρων» (1995), «Η ερμηνεία του Συντάγματος» (1999), «Εισαγωγή στο Συνταγματικό Δίκαιο» (2006), «Constitutional Law in Greece» (with Th. Fortsakis) (2009), «Θεμελιώδη Δικαιώματα» (2012), αλλά και διάφορες μελέτες και άρθρα συνταγματικού δικαίου και συνταγματικής θεωρίας σε ελληνικά κυρίως αλλά και ξένα νομικά περιοδικά και σε ελληνικούς κυρίως αλλά και σε ξένους συλλογικούς τόμους.

Πικραμμένος Παναγιώτης πρώην πρωθυπουργός - Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας ε.τ.

Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας ε.τ. και τέως Πρωθυπουργός, Παναγιώτης Πικραμμένος, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Είναι απόφοιτος της Γερμανικής Σχολής Αθηνών (1963) και πτυχιούχος της Νομικής Σχολής Αθηνών (1968). Την τετραετία 1969-1973 δικηγόρησε στην Αθήνα, με εξειδίκευση σε θέματα ναυτικού δικαίου, εργάσθηκε στο δικηγορικό γραφείο Ince&Co στο Λονδίνο (1972), ενώ δυο χρόνια μετά πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Paris II απ όπου έλαβε τον μεταπτυχιακό τίτλο DES de Droit Public (1974). Το 1976 διορίσθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, κατόπιν διαγωνισμού, ως Εισηγητής και το 1981 προήχθη στο βαθμό του Παρέδρου. Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής του αδείας παρακολούθησε μαθήματα ευρωπαϊκού δικαίου στο Πανεπιστήμιο Paris II. Το 1993 προήχθη στο βαθμό του Συμβούλου. Έχει διατελέσει μέλος δικαστικών και υπηρεσιακών συμβουλίων, νομοπαρασκευαστικών επιτροπών καθώς και του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου. Το 2007 προήχθη σε Αντιπρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας και τον Ιούλιο του 2009 σε Πρόεδρο του ιδίου Δικαστηρίου. Διετέλεσε σύμβουλος του Πρωθυπουργού σε θέματα δημοσίου δικαίου (1991 - 1993) και μέλος της ΚΕΝΕ (1990-1991). Από τον Οκτώβριο του 2005 άσκησε, παραλλήλως με τα καθήκοντά του ως δικαστικού λειτουργού, καθήκοντα Γενικού Διευθυντή της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών, θέση από την οποία υπέβαλε παραίτηση μετά την προαγωγή του σε Πρόεδρο του Δικαστηρίου. Διετέλεσε εισηγητής σε σημαντικές υποθέσεις ενώ, υπό την προεδρία του, έχουν εκδοθεί πολλές αποφάσεις μείζονος σπουδαιότητας.

Στις 16 Μαΐου 2012, ο Παναγιώτης Πικραμμένος έλαβε εντολή σχηματισμού υπηρεσιακής κυβέρνησης από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια, προκειμένου να οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές στις 17 Ιουνίου 2012 και το βράδυ της ίδιας μέρας ορκίστηκε υπηρεσιακός πρωθυπουργός. Η υπό τον Παναγιώτη Πικραμμένο υπηρεσιακή κυβέρνηση υπέβαλε την παραίτησή της στις 20 Ιουνίου αφού διενήργησε τις εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012.

Ο Παναγιώτης Πικραμμένος αποχώρησε από το δικαστικό σώμα, την 30η Ιουνίου του 2012.

Σχετικές ομιλίες