Το πρόσωπο και το έργο: Γιώργος Κουρουπός

Ο Γιώργος Κουρουπός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1942. Σπούδασε μουσική στο Ωδείο Αθηνών (1953-1965, δίπλωμα πιάνου) και μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Στο διάστημα 1959-1968 συμμετείχε ως πιανίστας σε όλες τις ηχογραφήσεις και τις συναυλίες του Μάνου Χατζιδάκι. Την ίδια περίοδο έγραψε τις πρώτες του μουσικές για το θέατρο. Μετά την αποφοίτηση του από την μαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών έγραψε  το έργο Αντιφωνίες σε κείμενα από τους ψαλμούς VI, XXII, XLVI του Δαβίδ. Εργάστηκε για έξι περίπου μήνες ως βοηθός του Γιάννη Χρήστου, ενώ την ίδια περίοδο έγραψε τη μουσική για τον Ρήσο του Ευριπίδη που ανέβηκε από το Εθνικό θέατρο στην Επίδαυρο, το καλοκαίρι του 1968. Αμέσως μετά έφυγε για το Παρίσι με υποτροφία της Γαλλικής κυβέρνησης.
 
Στη διάρκεια της τετράχρονης μελέτης του με τον Ολιβιέ Μεσσιάν στο Κονσερβατουάρ (1968-1972) αφομοίωσε τα τελευταία ρεύματα της σύγχρονης τεχνικής και έγραψε έργα με ιδιαίτερη έμφαση σε δύο θεματικούς άξονες: στο τραγούδι και στο αρχαίο ελληνικό δράμα. Σημαντικότερα έργα της περιόδου αυτής: Ελληνικό τραγούδι (Παρίσι, 1970) Αffrontement (Royan, 1972) και το μουσικό πολυθέαμα Ερμής και Προμηθεύς (Créteil 1972-1973).

Μετά την αποφοίτησή του εργάστηκε ως βοηθός καθηγητή στο Κονσερβατουάρ, ενώ από το 1972 μέχρι το 1976 ήταν υπεύθυνος μουσικών εκδηλώσεων του Πολιτιστικού κέντρου τού Παρισινού προαστίου Κρετέιγ. Δύο μουσικά θεάματα που παρουσιάστηκαν στο φεστιβάλ της Αβινιόν είναι τα βασικότερα έργα αυτής της περιόδου: Dieu le veut σε συνεργασία με τον J.M.Ribes και τον Γιάννη Κόκκο και Grisélidis σε συνεργασία με τον Antoine Vitez.
 
Το 1977 επέστρεψε στην Ελλάδα, όταν η σταδιοδρομία του στη Γαλλία βρισκόταν  στο υψηλότερο σημείο της. Σημαντικότερα έργα του μετά το 1977: Η συνέλευση των ζώων (1981, κείμενο Π. Κοροβέση), Εισαγωγή στο Κιβώτιο του Άρη Αλεξάνδρου (1987), Σονάτα για βιολοντσέλο και πιάνο (1990), Ο Μικρός Ναυτίλος (1990, ποίηση Ο. Ελύτη), Πυλάδης (1991, όπερα σε συνεργασία με τους Γ. Χειμωνά και Δ. Φωτόπουλο), Οδύσσεια (συμφωνικό μπαλέτο σε χορογραφία J. Neumeier· βραβείο Benois de la Dance 1996 για τη μουσική), Στου πόθου το καμίνιν (1993, κυπριακή ποίηση 16ου αι.), Οι δραπέτες της σκακιέρας (1998, όπερα, λιμπρέτο Ε. Τριβιζά), Κοντσερτίνο για πιάνο και ορχήστρα (2000), Ιοκάστη (2002, λυρική τραγωδία, ποίηση Ι. Ηλιοπούλου), Το Μονόγραμμα (2004, σκηνική καντάτα, ποίηση Ο. Ελύτη), Το κίτρινο ποτάμι (2007, κινεζική ποίηση), Η σκηνή των θαυμάτων (2007, όπερα δωματίου, κείμενο Μ. Θερβάντες), Lamento – concerto grosso (2013, για ορχήστρα με όργανα εποχής), Φωνή Δρυός (2016, τελετουργικό δράμα), Επτά αθάνατες αρετές (2018, αφιέρωμα στον Δ. Μητρόπουλο, έργο για συμφωνική ορχήστρα) κ.ά.

Έχει βραβευτεί με το βραβείο Νίκος Καζαντζάκης (1984) και το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (2015) για τη μουσική του προσφορά. Το 2017 τιμήθηκε με τον τίτλο Chevalier de la Légion d’Honneur της Γαλλικής Δημοκρατίας. Έχει χρηματίσει υπεύθυνος μουσικών εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Κέντρου Créteil, αναπληρωτής διευθυντής του Τρίτου προγράμματος της ΕΡΤ, επί διευθύνσεως Μ. Χατζιδάκι και διευθυντής του μουσικού τομέα της Δημοτικής πολιτιστικής επιχείρησης Καλαμάτας. Διετέλεσε πρόεδρος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καλλιτεχνικός διευθυντής της Ορχήστρας των Χρωμάτων και του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Είναι ομότιμος καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου. Πρόσφατα κυκλοφόρησαν σε CD δύο έργα του σε ποίηση Ο. Ελύτη: Το Μονόγραμμα και Ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας!

Η Ελισάβετ Κοτζιά γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954. Σπούδασε οικονομικά και από το 1987 συνεργάζεται με την εφημερίδα Η Καθημερινή ως κριτικός βιβλίου. Το 2006 εξέδωσε τη μελέτη Ιδέες και αισθητική. Μεσοπολεμικοί και μεταπολεμικοί πεζογράφοι 1930-1974, και το 2020 τη γραμματολογική-κριτική μελέτη Ελληνική πεζογραφία 1974-2010. Το μέτρο και τα σταθμά (εκδόσεις Πόλις).

Ο Νίκος Τσούχλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961. Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής και διδάκτωρ του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, με παράλληλες μουσικές σπουδές στο Εθνικό Ωδείο (πιάνο) και την Ecole Normale de Musique του Παρισιού (θεωρητικά της μουσικής), μαθήτευσε κοντά στον αρχιμουσικό Sergiu Celibidache και, από το 1989, δραστηριοποιείται ως αρχιμουσικός στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ξεκίνησε ως βοηθός του Μ. Χατζιδάκι στην Ορχήστρα των Χρωμάτων, ενώ έκτοτε έχει συνεργαστεί με τις περισσότερες ελληνικές ορχήστρες, καθώς και με πολλά συγκροτήματα και καλλιτεχνικούς οργανισμούς του εξωτερικού. Από το 1991 διετέλεσε διευθυντής καλλιτεχνικού προγραμματισμού και αργότερα, ως το 2012, καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Από το 2013 υπηρετεί το Μουσικό και Δραματικό Σύλλογο «Ωδείον Αθηνών – 1871» ως πρόεδρος του ΔΣ, ενώ είναι καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου. Για το συγγραφικό του έργο πάνω σε ζητήματα μουσικής ερμηνείας έχει διακριθεί από την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών (2011), ενώ για τις ποικίλες δραστηριότητές του στο χώρο του πολιτισμού του έχει απονεμηθεί από το γαλλικό κράτος η διάκριση Chevalier de l’Ordre des Arts et des Lettres.

Ο Μηνάς Ι. Αλεξιάδης είναι συνθέτης και μουσικολόγος, Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου διδάσκει Μουσικό Θέατρο και Όπερα από το 2004. Σπούδασε πιάνο με την Μαρίκα Παπαϊωάννου και τον Γεώργιο Πλάτωνα, θεωρητικά και μουσική σύνθεση με τον Γιάννη Ιωαννίδη. Στην συνέχεια, με υποτροφία της Γερμανικής Yπηρεσίας Aκαδημαϊκών Aνταλλαγών (D.A.A.D) σπούδασε σύνθεση με τον Guenther Becker στο  Πανεπιστήμιο Robert Schumann του Duesseldorf, απ’ όπου αποφοίτησε το 1986. Eίναι επίσης πτυχιούχος της Nομικής Σχολής και διδάκτωρ μουσικολογίας του Tμήματος Mουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Aθηνών.

Aπό το 1984, οι περισσότερες  συνθέσεις του έχουν γραφτεί μετά από παραγγελίες και αναθέσεις φορέων όπως: Mέγαρο Mουσικής Aθηνών, Alte Oper Frankfurt, BBC Scottish Symphony Orchestra, Eθνική Λυρική Σκηνή, Kαμεράτα, Kρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, Oρχήστρα των Xρωμάτων, Πoλυτεχνείο Duesseldorf, Aθήνα - Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Eυρώπης 1985, Eλληνική Pαδιοφωνία (EPA1, EPA3, Mουσικά Σύνολα EPT), Eλληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Mουσικής, Eλληνικός Mουσικός Kύκλος, Φεστιβάλ Πάτρας, Φεστιβάλ Hρακλείου Kρήτης, Συμφωνική Oρχήστρα Πάζαρτζικ, Φιλαρμονική Δωματίου Kαρλσρούης, Melos Brass,  σύνολα μουσικής δωματίου κ.λ.π.

Έργα του έχουν παρουσιαστεί στην Eλλάδα, σε όλες τις Σκανδιναβικές χώρες, Kύπρο, Γερμανία, Oλλανδία, Bέλγιο, Tσεχία, Bουλγαρία, Iσραήλ, Iαπωνία, Iταλία, Κίνα, Aίγυπτο, Μαρόκο, Eλβετία, Aυστραλία, HΠA, έχουν βραβευθεί σε διαγωνισμούς, έχουν δισκογραφηθεί σε 24 συνολικά δίσκους βινυλίου και CD σε Ελλάδα, Ιταλία, Ιαπωνία, Γερμανία, Αγγλία και έχουν μεταδοθεί από ραδιοφωνίες και τηλεοπτικά δίκτυα διεθνώς. Έχει συνθέσει μουσική συμφωνική, δωματίου, ηλεκτρονική, όπερα και μουσικοθεατρικά έργα («Viva la Vida/ Frida Kahlo», «Η  ωραία  θυμωμένη» και: «Η Αρπαγή της Ηνωμένης Ευρώπης», «Το μυστικό των ποταμών» σε  δικά του κείμενα), μουσική για μπαλέτο, μουσική για το θέατρο (Θέατρο Έρευνας, Θέατρο του Νέου Κόσμου, Θέατρο “To Τρένο στο Ρουφ” ) και για τον κινηματογράφο: Τ. Παπαγιαννίδη "Θεσσαλονίκη- Tρεις Άνεμοι", M. Νικολακάκη "Το Πατάρι", Mάρσας Mακρή: "Στον Τοίχο" (Βραβείο Μουσικής Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας 2003), "Στεγνό Καθάρισμα" και "Tο Ταμένο", η οποία το 2003 επελέγη ως υποψήφια για τον "Χρυσό Φοίνικα" του Φεστιβάλ Καννών.

Tο 1994 η όπερά του "Viva la Vida" (πρώτο παγκοσμίως μουσικοθεατρικό έργο για την  Μεξικανή ζωγράφο Frida Kahlo) εγκαινίασε στην Alte Oper Frankfurt το εκεί Διεθνές  Φεστιβάλ (Frankfurt Feste) για τα 1200 χρόνια της πόλης μετά από παραγγελία των δύο αυτών φορέων. Tο 1996 παρουσιάστηκε από την Eθνική Λυρική Σκηνή σε νέα παραγωγή. Σε συνεργασία με το Iνστιτούτο Goethe, την Tαινιοθήκη της Eλλάδος, το Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το Διεθνές Φεστιβάλ Nτοκυμαντέρ Kαλαμάτας, το Φεστιβάλ Tαινιών Mικρού Mήκους Δράμας και την Oρχήστρα των Xρωμάτων o Μ. Ι. Αλεξιάδης έχει συνθέσει και αυτοσχεδιάσει μουσική για την παρουσίαση πολλών ταινιών (μεταξύ αυτών και το σύνολο σχεδόν του γερμανικού βωβού κινηματογράφου / όλες οι βωβές ταινίες των  Lang, Dreyer, Murnau, Brecht, Messter κ.α.). Έχει μεταξύ άλλων αντιπροσωπεύσει: την Mουσική Aκαδημία του Duesseldorf στο Tελ- Aβίβ (Mουσική Aκαδημία Rubin, 1985), την Ένωση Eλλήνων Mουσουργών (Bερολίνο και Πανεπιστήμιο Λειψίας, 1988) και την Eλληνική Pαδιοφωνία (στο Forum Συνθετών / Bρυξέλλες 1986, την ευρωπαϊκή διοργάνωση Bορράς - Nότος -1991 και στο Bαλκανικό Forum Mουσικής-1998, με την σύνθεσή του "Eπωδός"). Το 1985 συνέθεσε τη μουσική για τα εγκαίνια του Πολυτεχνείου του Duesseldorf, το 2000 αντιπροσώπευσε την Eλλάδα στην EXPO του Aννοβέρου με συνθέσεις του για μπαλέτο ενώ τo 2003 αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στο 3ο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Τζαζ (Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων). Tο 2014 και το 2015 συνθέτει την μουσική για την έναρξη και τις θεατρικές εκδηλώσεις του Διεθνούς Νεανικού Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος στην Αρχαία Μεσσήνη, όπου διδάσκει και σεμινάρια με θέμα την μουσική για το αρχαίο δράμα και την όπερα.

Έχει συμμετάσχει σε πανελλήνια και διεθνή μουσικολογικά και θεατρολογικά συνέδρια, μελέτες και μονογραφίες του έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικές εκδόσεις στην Ελλάδα και τη Γερμανία. Διετέλεσε επί σειρά ετών καλλιτεχνικός διευθυντής σε διάφορα μουσικά ιδρύματα (από το 1992 έως το 1996 ήταν Διευθυντής του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας). Επί 24 χρόνια (1989 -2013) ήταν μέλος του Δ.Σ. και Αντιπρόεδρος της Ένωσης Eλλήνων Mουσουργών και το 2002-2006 μέλος του Δ.Σ. και Γενικός Γραμματέας της Eθνικής Λυρικής Σκηνής. Από το 2000 έως το 2004 δίδαξε στα Τμήματα Μουσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη.