Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Το ψωμί στην καθημερινή ζωή της Βυζαντινής και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας

Μέριανος Γεράσιμος, Γερασίμου Μαριάννα, Μπαλτά Ευαγγελία

21 Οκτωβρίου 2014

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 83:23 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1661
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Ο φετινός κύκλος των διαλέξεων του Σισμανόγλειου Μεγάρου (Οκτώβριος 2014 - Μάιος 2015), που οργανώνει το Γενικό Προξενείο της Ελλάδος στην Κωνσταντινούπολης σε συνεργασία με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, είναι αφιερωμένος στην ιστορία της διατροφής, μια από τις παραμέτρους της ιστορίας της καθημερινότητας, η οποία αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια αυτόνομο ιστοριογραφικό κλάδο. Επιλέχθηκε ως θεματική των φετινών μας διαλέξεων, διότι η διατροφή, φαινόμενο μακράς διάρκειας, διαπερνά τόπους, θρησκείες, τάξεις, εθνότητες, πολιτισμούς, μνήμες. Πρόκειται για θεματική που συνδέεται άμεσα με ταυτότητες και ετερότητες και συνεπώς έχει εν δυνάμει εξαιρετικό ενδιαφέρον να διερευνηθεί στους πληθυσμούς που έζησαν και ζουν, δημιούργησαν και συνεχίζουν να δημιουργούν πολιτισμό υπό διάφορους πολιτικούς σχηματισμούς στον γεωγραφικό χώρο της Ανατολικής Μεσογείου.

Η πρώτη στη σειρά διάλεξη ήταν αφιερωμένη στο ψωμί. 

Ο Δρ. Γεράσιμος Μέριανος (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών) αναφέρθηκε στη λειτουργία των αρτοποιείων της Κωνσταντινούπολης κατά τη Μέση Βυζαντινή περίοδο και τον ρόλο του επαγγέλματος του αρτοποιού στη διατροφή του πληθυσμού της πρωτεύουσας. Παρουσίασε θέματα όπως το εύρος των δραστηριοτήτων του αρτοποιού και τη σχετική ορολογία, τους κανονισμούς και τις διατάξεις που διέπουν το επάγγελμα, τη τοπογραφία και τη λειτουργία της αγοράς, τα διάφορα είδη, την τιμή του ψωμιού καθώς και το κέρδος του αρτοποιού. 

Η Μαριάννα Γερασίμου, ιστορικός της διατροφής, παρουσίασε τα διαφορετικά είδη ψωμιού που παρασκευάζονταν στα αρτοποιεία της οθωμανικής αυτοκρατορίας για τις διάφορες κοινωνικές  τάξεις και αναφέρθηκε στην κατανάλωση του ψωμιού σε σχέση με την οικονομική του κατάσταση  και τη θέση του καταναλωτή στην κοινωνική ιεραρχία. Η εισήγησή της εστίασε στη μεγάλη ποικιλία ψωμιού που παράγονταν στα αρτοποιεία του Σαραγιού, του στρατού, στα ιμαρέτια  και τα προξενεία. 



Το Blod ευχαριστεί το Γενικό Προξενείο της Ελλάδος στην Κωνσταντινούπολη για την παραχώρηση του video.


Μέριανος Γεράσιμος Ερευνητής, Τμήμα Βυζαντινών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

O Γεράσιμος Μέριανος είναι Συνεργαζόμενος Ερευνητής στο Τμήμα Βυζαντινών Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ), συνδεδεμένος με το Ερευνητικό Πρόγραμμα "Καθημερινός και Κοινωνικός Βίος των Βυζαντινών".

Τα ενδιαφέροντά του επικεντρώνονται κυρίως στην κοινωνική και οικονομική ιστορία του Βυζαντίου, στην οικονομική σκέψη και τις ιδέες του παλαιοχριστιανικού και βυζαντινού κόσμου, καθώς και στην ιστορία της αλχημείας.

Οι δημοσιεύσεις του περιλαμβάνουν τη μονογραφία: Οικονομικές ιδέες στο Βυζάντιο τον 12ο αιώνα. Οι περί οικονομίας απόψεις του Ευσταθίου Θεσσαλονίκης, Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών / ΕΙΕ, Μονογραφίες 13, Αθήνα 2008, και την επιμέλεια (μαζί με άλλους) του τόμου: Επιστήμη και Τεχνολογία. Ιστορικές και ιστοριογραφικές μελέτες, Αθήνα 2013.

Γερασίμου Μαριάννα Ιστορικός της διατροφής

Η Μαριάννα Γερασίμου γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1947. Αποφοίτησε από το Ζάππειο Παρθεναγωγείο και ειδικεύτηκε στην Εκπαίδευση στο Τμήμα Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης.

Από το 1973-1984 ήταν συνιδρυτής του εκδοτικού οίκου Gözlem που επικεντρώθηκε στα εκπαιδευτικά και παιδικά βιβλία.

Το 1988 ίδρυσε την Galeri Alfa, την πρώτη γκαλερί που ειδικευόταν σε χαρακτικά στην Κωνσταντινούπολη, και μέχρι το 2006, μέσα από εκθέσεις και κείμενα, προσπάθησε να απεικονίσει την καθημερινή ζωή στην οθωμανική κοινωνία.

Το 2002 έγραψε το βιβλίο Η οθωμανική μαγειρική: 99 παλατιανές συνταγές προσαρμοσμένες στη σύγχρονη κουζίνα (που δημοσιεύθηκε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ποταμός 2004), η οποία εξετάζει την εξέλιξη της Οθωμανικής κουζίνας. Το βιβλίο εκδόθηκε στα τουρκικά, ελληνικά και αγγλικά και μέχρι σήμερα υπήρξαν 12 εκδόσεις στις τρεις αυτές γλώσσες.

Το 2011 εκδόθηκε το βιβλίο της με τίτλο Η κουλτούρα των τροφίμων στο «Οδοιπορικό» του Εβλιγιά Τσελεμπί. Με βάση το δεκάτομο έργο του Εβλιγιά Τσελεμπί, το βραβευμένο αυτό  βιβλίο παρουσιάζει ένα πανόραμα των διατροφικών συνηθειών στην οθωμανική κόσμο του 17ου αιώνα.

Μπαλτά Ευαγγελία Ιστορικός, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών - Υπεύθυνη διοργάνωσης του Κύκλου Ομιλιών στο Σισμανόγλειο Μέγαρο

H Ευαγγελία Μπαλτά γεννήθηκε στην Καβάλα το 1955. Σπούδασε στο Ιστορικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1973-77) με υποτροφια ΙΚΥ και με υποτροφία του Ιδρύματος ''Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης'' συνέχισε τις σπουδές της στη Σορβόνη (Paris I-Sorbonne) και Ecole Pratique des Hautes Etudes IV Section (1980-1983). Έγινε διδάκτορας της οθωμανικής ιστορίας το 1983. Εργάστηκε στο Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη, 1979), στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών (1978, 1984-1987) και δίδαξε στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο κατά τα δυο πρώτα χρόνια της ίδρυσης του (Κέρκυρα, 1985-1987). Από το 1987 εργάζεται στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.

Τα ενδιαφέροντά της επικεντρώνονται σε θέματα οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας των οθωμανικών χρόνων και στη μελέτη του μικρασιατικού ελληνισμού. Παράλληλα με τα ερευνητικά της καθήκοντα σε προγράμματα του ΕΙΕ εργάστηκε ως επιστημονικός σύμβουλος για την ίδρυση του Μουσείου Ελιάς (Σπάρτη), του Μουσείου Λαδιού (Μυτιλήνη), τα Μουσεία Οίνου (κτήμα Χατζημιχάλη) και κτήμα Γεροβασιλείου (Επανομή). Ήταν επιστημονική υπεύθυνος στην αναστήλωση και αποκατάσταση του ΚAYAKAPI στο Urgup της Τουρκίας (Project Kayakapi, 2002-2008). Προσκεκλημένη από πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού δίδαξε σε σεμιναριακούς κύκλους μαθημάτων.

Ιδρυτικό μέλος της συντακτικής ομάδας του ΟΙΝΟΝ ΙΣΤΟΡΩ, διοργάνωσε επτά συνέδρια (2000-2008). Από τo 2008 διοργανώνει Διεθνείς Επιστημονικές Συναντήσεις για τις Καραμανλίδικες Σπουδές και από το 2011 διδάσκει στο Intensive Ottoman and Turkish Summer School of Harvard University's Department of Near Eastern Languages and Civilizations (Cunda Adasi-Ayvalik). Είναι μέλος εκδοτικών επιτροπών σε ιστορικά περιοδικά της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Σχετικές ομιλίες