Παπαδόδημας Κυριάκος

Ο Κυριάκος Παπαδόδημας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1977. Ξεκίνησε τις σπουδές του σε σχολείο του Παλαιού Φαλήρου και μετέπειτα φοίτησε στο Φυσικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές σπουδές του. Συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ στη Βοστώνη, από όπου έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα στη θεωρητική φυσική το 2006.

Κατόπιν συνέχισε την ερευνητική του δραστηριότητα σε μετα-διδακτορικές θέσεις, πρώτα στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ και μετά στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πυρηνικών Ερευνών (CERN) στη Γενεύη. Το 2012 μετέβη στο Πανεπιστήμιο του Γκρόνινγκεν στην Ολλανδία, όπου ξεκίνησε την ερευνητική του ομάδα πάνω στο θέμα της “Κβαντικής Βαρύτητας και Ολογραφίας”. Στη συνέχεια επέστρεψε στο CERN, όπου και εργάζεται ως ερευνητής στο Τμήμα Θεωρητικής Φυσικής, διατηρώντας παράλληλα την ομάδα του στο Γκρόνινγκεν.

Το επιστημονικό έργο του δρ. Παπαδόδημα εμπίπτει στην περιοχή της θεωρητικής φυσικής υψηλών ενεργειών, σκοπός της οποίας είναι να ανακαλύψει τους φυσικούς νόμους που διέπουν το Σύμπαν στο πιο θεμελιώδες επίπεδο. Η σύγχρονη θεωρητική φυσική βασίζεται σε δύο σημαντικές ανακαλύψεις του 20ού αιώνα. Η πρώτη είναι η θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν, η οποία περιγράφει τη δύναμη της βαρύτητας μέσω της καμπύλωσης του χωρο-χρόνου, και η οποία μπορεί να εξηγήσεις πολύ ικανοποιητικά φαινόμενα που αφορούν τα αστρονομικά σώματα. Η δεύτερη είναι η θεωρία της κβαντομηχανικής, η οποία περιγράφει τα μικροσκοπικά σωματίδια στο ατομικό επίπεδο. Η κάθε μια από αυτές τις δύο θεωρίες από μόνη της είναι εξαιρετικά καλά επιβεβαιωμένη από πειράματα. Παρόλα αυτά, όταν προσπαθούμε να τις συνδυάσουμε σε μία θεωρία “Κβαντικής Βαρύτητας”, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με πολύ δύσκολα μαθηματικά και εννοιολογικά προβλήματα. Η επίλυση αυτών των προβλημάτων και η διατύπωση μίας συνεπούς θεωρίας κβαντικής βαρύτητας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους στόχους της σύγχρονης θεωρητικής φυσικής. Οι λόγοι για τους οποίους ενδιαφερόμαστε για μία τέτοια θεωρία δεν είναι απλά ακαδημαϊκοί. Υπάρχουν σημαντικά φαινόμενα στο Σύμπαν μας, τα οποία μπορούν να κατανοηθούν μόνο μέσω της κβαντικής βαρύτητας. Τέτοια φαινόμενα είναι η Μεγάλη Έκρηξη στις αρχές του Σύμπαντος και οι μαύρες τρύπες.

Οι εργασίες του δρ. Παπαδόδημα επικεντρώνονται στην ανάπτυξη της θεωρίας της κβαντικής βαρύτητας, κυρίως μέσω του πλαισίου της θεωρίας των υπερ-χορδών και της ολογραφίας. Τα τελευταία χρόνια ο δρ. Παπαδόδημας έκανε σημαντική πρόοδο προς την επίλυση του “προβλήματος της πληροφορίας των μαύρων τρυπών” το οποίο είχε αρχικά διατυπωθεί από τον Σ. Χώκινγκ και το οποίο θεωρείται ως ένα από τα βασικά προβλήματα της κβαντικής βαρύτητας. Σύμφωνα με τις φημισμένες ανακαλύψεις του Χώκινγκ, οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν θερμική ακτινοβολία και μετά από πολύ χρόνο τελικά “εξατμίζονται”. Ο υπολογισμός του Χώκινγκ προβλέπει ότι κατά τη διαδικασία αυτή οι μαύρες τρύπες καταστρέφουν εντελώς και θεμελιωδώς την πληροφορία της ύλης που έπεσε στη μαύρη τρύπα. Ωστόσο, μία τέτοια καταστροφή της πληροφορίας είναι εντελώς ασύμβατη με τη θεωρία της κβαντομηχανικής. Αυτή η αντίφαση είναι το λεγόμενο “πρόβλημα της πληροφορίας”, το οποίο μελετάται εντατικά εδώ και δεκαετίες.

Μετά από εντατικές εργασίες, το 2013 ο δρ. Παπαδόδημας και η ομάδα του πρότεινε μία καινούργια λύση για το πρόβλημα της πληροφορίας των μαύρων τρυπών. Η λύση αυτή προσφέρει νέα κατανόηση για το πώς η πληροφορία μπορεί να αποθηκευτεί και να διατηρηθεί κατά τη δημιουργία και την εξάτμιση των μαύρων τρυπών. Η θεωρία που ανέπτυξε ο δρ. Παπαδόδημας έλαβε μεγάλη διεθνή αναγνώριση και συνεχίζει να διερευνάται και να αναπτύσσεται από τους ειδικούς του τομέα.