Ο Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος (Νικόλαος Δ. Τριανταφυλλόπουλος), γιός του φιλολόγου γυμνασιάρχη Διονυσίου και της Μαργαρίτας Τριανταφυλλοπούλου, γεννήθηκε το 1933 στο Διδυμότειχο, όπου υπηρετούσε ο πατέρας του, αλλά θεωρεί τον εαυτό του Ευβοέα.
Μεγάλωσε στη Χαλκίδα, όπου και κατοικεί. Σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπηρέτησε σε σχολεία Μέσης Εκπαιδεύσεως της Κύπρου, της Λήμνου και της Εύβοιας (1959-1990). Η γυναίκα του Βικτώρια, με την οποία απέκτησε τέσσερα τέκνα, κατάγεται από την Κύπρο.
Αρχικά ασχολήθηκε με τη μετάφραση του ιστορικού Πολύβιου (9 τόμοι). Αργότερα επιμελήθηκε την κριτική έκδοση των Απάντων Παπαδιαμάντη («Δόμος», 1981-1988), την Αλληλογραφία Παπαδιαμάντη (1992), την έκδοση των Διηγημάτων του Μωραϊτίδη (3 τόμοι) καθώς και τα Γράμματα Γιώργου Σεφέρη και Ζήσιμου Λορεντζάτου.
Τα τελευταία 30 χρόνια μελετά συστηματικά το έργο του Παπαδιαμάντη, πρωτότυπο και μεταφραστικό, και με συνεπιμελήτρια την κόρη του Λαμπρινή έχει εκδώσει 11 παπαδιαμαντικές μεταφράσεις (Τσέχωφ, Μωπασσάν, Μπρετ Χαρτ, Τζέρομ Κ. Τζέρομ, Χωλλ Κέιν, Ε. Γ. Ουέλλς κλπ.). Εκδίδει από το 1992 το περιοδικό Παπαδιαμαντικά Τετράδια. Έχει καταρτίσει ανθολογίες κειμένων για τον Παπαδιαμάντη και τον Αλ. Μωραϊτίδη.
Ασχολήθηκε επίσης με το έργο του Χαλκιδαίου ποιητή και πεζογράφου Γιάννη Σκαρίμπα, το οποίο του ενέπνευσε τα διηγήματα των συλλογών Λιμενάρχης Ευρίπου και Ανύπαρχτο λιμάνι.