Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Οι Οπτικές των Φωτογράφων. Μία σύγκριση ανάμεσα σε φωτογραφίες Γερμανών στρατιωτών, παράνομων Ελλήνων φωτογράφων και μια «τρίτη» οπτική

Traska Georg

12 Απριλίου 2019

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:28:07 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 175
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Η Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς διοργάνωσε διεθνή ημερίδα με τίτλο «Με το βλέμμα του κατακτητή: η Αθήνα στις φωτογραφίες των Γερμανών στρατιωτών» σε συνεργασία με το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού την Παρασκευή 12 Απρίλιου 2019, στο Μουσείο Ακρόπολης.

Διακεκριμένοι ερευνητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό επιχείρησαν να αναδείξουν πτυχές ενός μέχρι πρόσφατα εντελώς άγνωστου υλικού που είναι οι επαγγελματικές και ερασιτεχνικές φωτογραφίες των Γερμανών στρατιωτών την περίοδο της Κατοχής. Οι ανακοινώσεις εστίασαν στον ρόλο της προπαγάνδας, στον έλεγχο της δημιουργίας δημόσιων και ιδιωτικών εικόνων, στη συμβολή του υλικού αυτού στην ιστορική έρευνα και κατ’ επέκταση στη διαμόρφωση της συλλογικής ιστορικής μνήμης.

Η διεθνής ημερίδα πραγματοποιήθηκε ως παράλληλη εκδήλωση της έκθεσης της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς με θέμα «Με το βλέμμα του κατακτητή: η Αθήνα της Κατοχής στη φωτογραφική συλλογή του Βύρωνα Μήτου», στο Φετιχιέ Τζαμί, αρχαιολογικός χώρος Ρωμαϊκής Αγοράς (έως 30 Ιουνίου 2019).

Συνεδρία Ι: Διασταυρούμενες οπτικές

Georg Traska, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης, Ανεξάρτητος Επιμελητής
Οι Οπτικές των Φωτογράφων. Μία σύγκριση ανάμεσα σε φωτογραφίες Γερμανών στρατιωτών, παράνομων Ελλήνων φωτογράφων και μια «τρίτη» οπτική

Η παρουσίαση αναλύει οπτικές, που μπορεί κανείς να διακρίνει μέσα στις φωτογραφίες διαφορετικών φωτογράφων, που είχαν εργαστεί κάτω από ριζικά διαφορετικές συνθήκες κατά την περίοδο της ναζιστικής κατοχής στην Ελλάδα, κυρίως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Επικεντρώνεται σε μια διεξοδική ανάγνωση των χώρων, που κατασκευάζονται από τη φωτογραφία: στη σχέση μεταξύ του φωτογράφου, που έπαιρνε θέση μέσα σε έναν ευρύτερο χώρο, μερικώς ξεκάθαρο, μερικώς εννοούμενο μέσα στις φωτογραφίες, και του χώρου της φωτογραφικής εικόνας.

Ο φωτογραφικός χώρος έχει την αφηγηματική ιδιότητα να εισέρχεται σε μια «σκηνή», που είτε μπορεί να προϋπάρχει της φωτογραφικής στιγμής είτε να κατασκευάζεται από τον φωτογράφο. Η δομή αυτού του χώρου έχει, περισσότερο ή λιγότερο, ξεκάθαρες ή διφορούμενες νύξεις εξουσίας και μια πληθώρα διανοητικών στάσεων και προθέσεων.

Οι εξωτερικές συνθήκες που καθορίζουν τον ρόλο του φωτογράφου –ως κατακτητή που ενθαρρύνεται να επικοινωνεί με την πατρίδα μέσω φωτογραφιών· ως κατακτημένου που τού απαγορεύεται να φωτογραφίζει τον κατακτητή και τη δράση του· ως κάποιου παρόντα σε θέση πολεμικά ουδέτερη (Jean Lieberg από τον Σουηδικό Ερυθρό Σταυρό)– εξετάζονται ως σημαντικές προϋποθέσεις, αλλά όχι ως απαραιτήτως ή απολύτως καθοριστικές για τη σημασιολογία του φωτογραφικού χώρου.

Επιπλέον πηγές, όπως επιστολές στρατιωτών ή ταινία συνεντεύξεων «Η άλλη πλευρά του Πολέμου», θα μπορούσαν επίσης να περιλαμβάνονται στη συζήτηση για τις θέσεις και προθέσεις των στρατιωτών/μαρτύρων.

(Σημείωμα του ομιλητή)

Traska Georg Δρ. Ιστορίας της Τέχνης, Ανεξάρτητος Επιμελητής

Ο Georg Traska γεννήθηκε στο Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας το 1968. Σπούδασε Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και υποστήριξε τη διατριβή του στο Πανεπιστήμιο του Τρίερ το 2004.

Υπήρξε συνεργάτης στο Μουσείο Σίγκμουντ Φρόιντ της Βιέννης (2000-2006), στην Galerie der Forschung της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών (2004-2005), στo Ομοσπονδιακό Γραφείο Μνημείων (2006-2013), στο ερευνητικό πρόγραμμα για την Προφορική Ιστορία: «Herklotzgasse 21. Μία εβραϊκή κοινότητα στα προάστεια» (2007-2009), με το Ινστιτούτο Ιστορικής Παρέμβασης: «Το Αρχαίο Εβραϊκό Κοιμητήριο St. Pölten» (2009-2018), «Hermann Leopoldi. Ένας Βιεννέζος Χιουμορίστας του Πιάνου» (2009-2012).

Πρόσφατα ερευνητικά έργα:
«Επανενώνοντας τη Διχασμένη Μνήμη. Τσεχοσλοβακία, Εθνικοσοσιαλισμός και Εκδίωξη του Γερμανόφωνου Πληθυσμού». «Προφορική Ιστορία και Έκθεση», ΙΚΤ (2014-2016)
«Ήχοι και Φωνές - Ένας Ακουστικός Διαδικτυακός Χάρτης της Πόλης της Βιέννης», Αυστριακή Μιντιαθήκη (2016)
«Ήχοι και Βίντεο – Ένας Οπτικοακουστικός Άτλαντας της Αυστρίας για Αρχειακές Ηχογραφήσεις», Αυστριακή Μιντιαθήκη (2017)
«Το Φωτογραφικό Έργο του Heimrad Bäcker. Λείψανα και Ίχνη Εθνικοσιαλισμού» (2017-2018)
«Νέοι Μουσουλμάνοι στην Αυστρία. Κοινωνική Ανθρωπολογία και Πολιτισμικές Σπουδές στα Σχολεία της Βιέννης» (ΙΚΤ 2017-2019, στα πλαίσια του προγράμματος Sparkling Science).

Σχετικές ομιλίες